خاتم کاری

ما امروز می‌خواهیم شما را با یکی از هنرهای خاص ایرانی آشنا کنیم! خاتم یا خاتم‌کاری هنر بومی ایران است که بیشتر شبیه کولاژ می‌باشد. مگر اینکه به جای کاغذ و پارچه، آن را با استخوان، چوب، سیم و پوسته ساخته باشید. از قرن هجدهم تا کنون، خاتم‌ها با مثلث‌های کوچکی چسبانده‌اند...

کهن‌ترین اثر نوشتاری که نشان می‌دهد شیراز در چه زمانی بنا شده است مربوط به الواح گلی تخت جمشید می‌باشد ‌که واژه آن را «شی رازی ایش» ذکر کرده است و صاحب‌نظران اظهار داشته‌اند که شیراز در زمان هخامنشیان به عنوان کارگاه هنری و ساختمانی تخت جمشید بوده است. در ک...

از دیرباز، دست هنر آفرین هنرمندان خوش ذوق و قریحه این مرز و بوم با چوب و انواع آن آشنا بوده است. در عرصه هنر خاتم نیز، چوب نقشی محوری و بنیادین دارد و اساسا هنر خاتم را به نوعی می‌توان هنری چوبین نامید. استفاده از این ماده بسته به نوع، رنگ، سختی و نرمی آن متفاوت است. به طور کلی چوب‌های مو...

گفتنی است در هر اینچ مربع یک خاتم کاری معمولی بیش از ۶۰۰ تکه کوچک به کار برده شده است. لذا بسیار به جا خواهد بود که تحقیق کنیم و بفهمیم هنرمند خاتم کار ایران چگونه تا به این پایه از دقت و ظرافت رسیده است. در کار خاتم کاری عملیات زیر صورت می‌گیرد: بریدن و آماده کردن مواد خام ابتدا بندهای اتصال...

در خصوص اینکه چرا کلمه خاتم به این هنر اطلاق شده و در چه زمانی اولین بار به کار رفته است همانند تاریخ پیدایش و اصلیت آن، با نوعی سردرگمی توأم است و به کار بردن آن برای این هنر به مناسبت خاتم انگشتری حضرت سلیمان بوده است. عده‌ای دیگر معتقدند که نقطه آغازین هنر خاتم از رسم‌های منبت سرچشمه گر...

در دوره پهلوی کارگاه خاتم سازی در مدرسه هنرهای زیبا تشکیل و در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی محمدحسین صنیع خاتم (امين الصنایع) برای ریاست این کارگاه از شیراز به تهران دعوت شد. در سال ۱۳۱۳ ساخت اتاق خاتم کاخ مرمر توسط هفت تن از اساتید بنام و با همکاری شصت نفر از خاتم سازان شیراز، اصفهان و تهران آغاز شد و چهار س...

آنچه امروزه در ایران به نام هنر خاتم شناخته می‌شود، نوع متمایز و حتی تکامل یافته هنری است که در دنیا به ترصیح یا (intarsia) (منبت) شهرت دارد. در حقیقت کلمه intarsia شکل تغییر یافته واژه ترصیع است که تحت عنوان کلی ((inlay) خاتم) نیز شناخته می‌شود. در فرهنگ‌های معتبر فارسی به این تعاری...

در قرون اولیه‌ی اسلام نوعی هنر تزیینی سطح یا خاتم ساده در ایران وجود داشته است که امروزه به آن خاتم مربع می‌گویند. اجزای تشکیل دهنده در این نوع خاتم به جای مثلث، قطعاتی به شکل مثلث، قطعاتی به شکل مربع، مستطیل و متوازی‌الاضلاع و لوزی بوده است. این شیوه ساخت تا قرن‌ها پس از ظهور خ...

خاتم - هنر خاتم از جمله هنرهایی است که تنوع و دامنه استفاده از مواد اولیه در آن بسیار گسترده و وسیع است. شناخت دقیق این مواد و مصالح، انتخاب و استفاده صحیح از آنها در ارائه هر چه بهتر یک اثر هنری با ارزش و ظریف، نقش بسیار مهمی دارد. این مواد و مصالح را می‌توان از نظر نوع کاربرد و استفاده حدا...

در مطلب قبل در مورد انواع مصالح و مواد مورد نیاز در هنر خاتم صحبت کردیم. در این مطلب نیز به ادامه آن بحث پرداخته و آنها را به خوبی توضیح خواهیم داد. شاه چوب: نام علمی درخت شاه چوب «dalberyia cearensis» است و از جمله درختانی است که گونه‌‌های آن در حال نابودی‌اند. روی...